Kurgu ve fantastik edebiyat sevenler için bu kez rotamızı dünya edebiyatının farklı coğrafyalarına çeviriyoruz. İngiliz, İran, Türk, İrlanda, Portekiz, Alman ve Amerikan edebiyatından özenle seçilmiş eserlerin yanı sıra İyonya mitolojisine dayanan bir klasik de listemizde yer alıyor. Bu kitaplar, sürükleyici anlatıları ve eşsiz kurgularıyla sizi bambaşka dünyalara taşıyacak!

1. Zaman Makinesi – H.G. Wells

Zaman Makinesi, modern bilimin ve fütürizmin öncülerinden biri olan H.G. Wells’in, zaman yolculuğu temasını işlediği ilk ve en önemli eserlerinden biridir. Kitap 802.701 yılına giden bir bilim insanının öyküsünü anlatır. Zamanla insanlık, iki ayrı türe ayrılmıştır: Eloi ve Morlock. Eloi’ler, lüks içinde yaşayan, tembel bir üst sınıf olarak betimlenirken, Morlock’lar yerin altındaki işçi sınıfıdır. Zaman makinesinin kaybolmasının ardından, bilim insanı, bu iki sınıf arasında geçen çelişkiler ve dramatik bir hayatta kalma mücadelesini keşfeder. Wells’in bu başyapıtı, hem bilim kurgu hem de toplumsal eleştiriyi bir arada sunan bir eser olarak tarih sahnesine damgasını vurmuştur.

2. Kör Baykuş – Sadık Hidayet

Sadık Hidayet’in Kör Baykuş adlı eseri, sürrealizmin modern İran edebiyatındaki en çarpıcı örneklerinden biridir. Bu eser, hayal ve gerçek arasında gidip gelen bir anlatıya sahip olup, İran’daki toplumsal baskılar ve bireysel yalnızlıkla yüzleşen bir adamın içsel yolculuğunu keşfeder. Kitabın baş karakteri, adeta karanlık bir psikolojik keşfe çıkarken, çevresiyle uyumsuzluk ve korkularla boğuşur. “Kör Baykuş”, modern İran edebiyatının en önemli eserlerinden biri olarak kabul edilir. Hidayet’in eserinin, insanın ruhsal çalkantılarına dair derinlemesine bir keşif sunduğunu söyleyebiliriz.

3. Uzunharmanlar’da Bir Davetsiz Misafir – Sezgin Kaymaz

Sezgin Kaymaz, Uzunharmanlar’da Bir Davetsiz Misafir ile Türk edebiyatına özgün bir fantastik eser kazandırmıştır. Kitap, baş karakter Musa’nın sıradan bir hayatı terk edip Uzunharmanlar adlı kasabaya yerleşmesiyle başlar. Ancak burada garip olaylar silsilesi, Musa’yı adeta bir gizemle boğar. Kaymaz, gerilim ve fantastik ögeleri bir araya getirerek, okura sürükleyici bir anlatı sunar. Tüm bunları, çeşitli psikolojik açılımlar ve merak uyandıran unsurlar eşliğinde işler. Kitap, yalnızca fantastik ögelerle değil, aynı zamanda dilindeki yalınlık ve betimlemelerle de dikkat çekiyor.

4. Dorian Gray’in Portresi – Oscar Wilde

Oscar Wilde’ın Dorian Gray’in Portresi adlı tek romanı, estetik ve ahlak üzerine derinlemesine bir inceleme yapar. Eser, genç ve yakışıklı Dorian Gray’in, gençliğini korumak amacıyla bir dilekte bulunmasıyla başlar. Ancak zamanla portresi yaşlanırken, Dorian Gray’in bedeni hep genç kalır. Bu karanlık hikaye, yaşlanma korkusu, güzellik takıntısı ve etik sorular üzerine düşündürürken, Wilde’ın kusursuz dilinden ve gözlemlerinden de büyük bir lezzet alırsınız. Dorian Gray’in Portresi, insanın içsel çelişkilerini ve dışa yansıyan görünümlerini sorgulayan, güçlü bir psikolojik gerilim örneğidir.

5. Körlük – José Saramago

Nobel ödüllü yazar José Saramago’nun bu eseri, karanlık bir distopya sunuyor. Bir toplumda aniden körlük salgını başlar ve insanlar birbirlerinin üzerinde çeşitli türde vahşetler sergiler. Saramago, roman boyunca noktalama işaretlerini neredeyse hiç kullanmayarak, okuru, karakterlerin içsel dünyasında kaybolmaya ve bu karanlık dünyada tek başına ilerlemeye davet eder. Körlük, insan doğasının karanlık yanlarını ve toplumsal düzenin ne denli kırılgan olduğunu çarpıcı bir şekilde gözler önüne serer. Bu kitabı okuduğumda Fas seyahatindeydim ve hem orada hem de Türkiye’de Covid-19’un ilk vakaları çıkmaya başlamıştı. Bilinmezliğin verdiği endişeyle bu kitabı okumak, kitabın bende uyandırdığı etkiyi ikiye katladı.

6. Puslu Kıtalar Atlası – İhsan Oktay Anar

İhsan Oktay Anar bu eseriyle Türk edebiyatında kendine özgü bir fantastik dil yaratmıştır. Kitap, 1600’lü yıllarda İstanbul’da geçer ve Uzun İhsan Efendi’nin dünyayı sadece düşlerinde görerek hazırladığı atlası etrafında şekillenir. Bünyamin, bu atlası alarak çeşitli maceralara atılır ve yaşadığı olaylarla atlasın yazıldığı satırlar arasında bağlantılar kurar. Anar, hem tarihi hem de fantastik unsurları ustaca harmanlayarak, okuru yalnızca bir maceraya değil, zamanın ve mekanın büyüsüne de davet eder.

7. Momo – Michael Ende

Michael Ende’nin Momo adlı eseri, zamana karşı verilen mücadeleyi anlatan derin bir felsefi yapıt olarak öne çıkıyor. Küçük Momo, zamanını başkalarına hediye eden, çok iyi bir dinleyici olan bir kız çocuğudur. Kitap, maddiyat ve zamanın insanlar üzerindeki etkilerini sorgulayan, masalsı bir anlatım sunar. Zamanı çalan Gri Adamlar, toplumun içinde kaybolan hayatları sembolize eder. Momo’nun, bu Gri Adamlar’a karşı verdiği mücadele, zamanın değerini ve insan ilişkilerinin ne kadar önemli olduğunu gösterir.

8. Odysseia – Homeros

MÖ 8. yüzyıldan günümüze kadar gelen Odysseia, Homeros’un en büyük eserlerinden biridir. Truva Savaşı’nın ardından, kahraman Odysseia, eve dönüş yolculuğuna çıkar. Tanrıların oyunları ve engelleriyle dolu bu yolculuk, zamanla Odysseia’nın cesaretini ve kararlılığını sınar. Odysseia, hem mitolojiye dair derin bir yolculuk yaparken hem de insanlık tarihine dair önemli mesajlar veriyor.

9. Pir-i Lezzet – Saygın Ersin

Saygın Ersin’in Pir-i Lezzet adlı romanı, Osmanlı saray mutfağında geçen fantastik bir hikaye sunar. Sarayda büyüyen ve olağanüstü bir yemek yeteneğine sahip olan bir hükümdar çocuğu, bir aşçıya emanet edilir. Ersin, hem Osmanlı mutfağını hem de saray içindeki entrikaları zekice bir araya getirir. Eser, hem gastronomi hem de fantastik edebiyat tutkunları için ideal bir okuma olduğunu söyleyebilirim.

10. Mülksüzler – Ursula K. Le Guin

Ursula K. Le Guin’in Mülksüzler adlı eseri, distopya ve ütopya arasında bir gezintiye çıkar. Le Guin, iki gezegenin farklı yönetim biçimlerini ve bu sistemlerin insan hayatına etkilerini sorgular. Annares gezegeninde özgürlük ve eşitlik egemendir, ancak kapitalist Urras gezegeninde insanlar, hiyerarşik yapılar içinde sıkışmıştır. Le Guin, özgürlük, mülkiyet ve toplumsal yapılar üzerine önemli sorular soruyor.

Her biri edebiyat dünyasında iz bırakmış ve okurlarını etkisi altına almış unutulmaz bu başyapıtlardan hangileri sizin favoriniz? Yorumlarda bizimle paylaşın!

Bu yazı, daha önce theMagger.com’da yayınlanan yazımdan esinlenilerek yeniden düzenlenmiştir.